XANO – XANEIRO: O DEUS E MES DAS DÚAS CARAS

 

Unha das representacións de deidades que sempre máis me gustou é a do deus romano Xano (Jano en castelán) e, especialmente, a que aparece nas pinturas murais do Panteón dos Reis de León na colexiata de San Isidoro na cidade de León. O teito está decorado con pinturas orixinais do século XII e nun arco vemos un calendario medieval, onde o primeiro mes do ano, xaneiro, é un home con dúas caras que abre ao unísono unha porta e pecha outra.

En moitas linguas a orixe do nome do mes de xaneiro ven efectivamente do deus Xano, ou mellor dito, do latín vulgar Jenuarius, no caso do galego, e Ienarius en castelán, que derivan da mencionada divindade. Xano simboliza a dobre natureza e faciana da vida e de nós mesm@s, o inicio e o fin nun ente único.

No judo esta época do ano é igualmente un punto de inflexión da tempada. No berce do judo, o Kodokan, ten lugar durante os 10 primeiros días do ano o Kangeiko, cuxos comezos se remontan a 1884, que consiste en adestrar antes da saída do sol nas duras condicións do inverno. A súa finalidade é clara: fortalecer o corpo e a alma. A contraposición no verán é o Schochu-Geiko.

Para min, o período de finais de decembro e principios de xaneiro sempre foi unha estraña época a nivel xeral e, en particular, no judo.

Actualmente, a tempada de judo está programada en moitos lugares non por ano natural senón desde outubro dun ano ata finais de setembro do seguinte. Pero moitas competicións importantes organízanse ao final do ano natural ou, hai tempo, incluso en xaneiro. A día de hoxe o campionato de España absoluto é a finais de novembro, polo que para moitos a sensación de fin de tempada fica ligada ao ano natural, aínda que dita tempada oficialmente acaba como de comezar. O verán supón unha pausa máis clara e contundente, se ben para algunhas categorías os torneos relevantes son precisamente no final do estío.

As vacacións de Nadal axudan a “complicar” máis as cousas, xa que é unha celebración que non deixa indiferente a ninguén, xerando ledicia e nostalxia por igual. Na nosa arte marcial, para moit@s os obxectivos quedan xa atrás e semella que non hai razón para seguir adestrando forte, mais tamén precisamos dunha pausa; por outra, xaneiro é o mes anterior a moitos torneos importantes e o inicio do ano natural, e costa arrancar.

Non creo que haxa ningunha imaxe mellor que Xano, o deus das dúas caras, para expresar a dicotomía desta curiosa época do ano.

M. Mallo

Judo Club Terras de Santiago              

Comentarios

Publicar un comentario

Entradas populares de este blog

EL JUDO, UN DEPORTE DE EQUIPO

  A menudo escuchamos que una de las razones principales para apuntar a l@s hij@s en disciplinas tales como el baloncesto, el fútbol, etc., a saber, los así llamados “deportes de equipo”, es precisamente el hecho de que en este tipo de deportes a priori aprenden a jugar en equipo, a compartir, a relacionarse más con l@s compañer@s... Esto se destaca como argumento frente a la práctica de los “deportes individuales”, entre ellos, el nuestro, el judo. Parece como si el concepto de equipo o de pertenencia a un grupo no se fomentara igualmente, ya que los “partidos” de judo son combates de un individuo frente a otro. Pero el concepto de equipo no se basa únicamente en jugar partidos varias personas juntas y que el equipo se lleve la derrota o la victoria como ente único. En el ciclismo todos los equipos tienes sus líderes, para l@s que   trabajan tod@s y cada un@ de sus compañer@s en una parte definida de la carrera, incluso cediendo su bicicleta en caso de avería. Si el o la...
Leer más

LA CURIOSIDAD NO MATÓ AL GATO

  Dice el proverbio que la curiosidad mató al gato , pero también derivaciones posteriores añaden que “la satisfacción lo trajo de vuelta”. Está claro que la curiosidad en exceso puede resultar peligrosa, pero la falta de curiosidad lleva a menudo a la falta de interés. De las distintas acepciones que la palabra “curioso” puede tener, la que a mí me interesa destacar aquí es la segunda reconocida por la rae: “i nclinado a aprender lo que no conoce”. A menudo escucho a gente decir que no tiene interés por aprender, que no está motivado por aprender o incluso que ya no tiene más que aprender. El afán de superarse a sí mism@ no tiene por qué ser una característica o cualidad universal, pero la carencia de interés por aprender, por sentir curiosidad por las cosas suele llevar consigo una falta de ganas de absorber información, experiencias nuevas y, por ende, de superarse o progresar. Mi hijo pequeño me sorprendió el otro día con una doble pregunta, ...
Leer más

A SOIDADE DURANTE A COMPETICIÓN

  Falando un día coa nai dun competidor saíu una cuestión do judo de competición – e en realidade común a todo deporte - que desde fóra ás veces costa entender. Eu chámolle a isto a necesaria soidade d@ competidor@, é dicir, as ferramentas, costumes, manías e rituais que nos levan como individuos a centrarnos no obxectivo único de ter o mellor rendemento posible no evento. Antes de que todo tipo de ferramenta dixital dominara o mundo e, como non, o judo, nas competicións @s judokas adoitaban socializar un anaco falando c@s rivais e compañeir@s para logo, unha vez ía chegando a hora da competición, pasar a modo concentración e dalgún xeito, a un illamento do mundo externo. Isto materializábase de varios xeitos: poñer unha capucha e dar voltas, ficar nunha esquina, camiñar pola zona externa ao tatami, mirar atentamente os combates anteriores, etc. Hoxe en día, coa tecnoloxía este espazo de tempo previo aos combates pasou a ser dominado por móbiles, cascos nas orellas con música...
Leer más